Olena Apczel nagrodzona na 18. Festiwalu Prapremier!

Miło nam poinformować, że Specjalna Nagroda Studenckiej Rezydencji Teatralnej 18. Festiwalu Prapremier za najlepszy debiut trafiła do Oleny Apczel, twórczyni spektaklu WIĘZI. Laureatce serdecznie gratulujemy!

O LAUREATCE

Olena Apczel (ur. 1986) - reżyserka teatralna, performerka, scenarzystka, kuratorka projektów artystycznych. Ukończyła Wydział Sztuki Teatralnej, Filmowej oraz Telewizyjnej Państwowej Akademii Kultury w Charkowie na kierunku Reżyseria Estrady (licencjat), Sztuka Teatralna (magisterium), w tej samej uczelni uzyskała tytuł Doktora Historii Sztuki, tam też w latach 2010-2015 wykładała. Reżyserowała i realizowała liczne spektakle teatralne m.in. PRZEWOŹNIK Anny Jablońskiej (VI Festiwal Teatrów Niepublicznych Kurbalesija w Charkowie, 2008, Nagroda Krytyki Artystycznej), MÓJ PIERWSZY MĘŻCZYZNA Jeleny Isajewej (VII Festiwal Teatrów Niepublicznych Kurbalesija w Charkowie, 2009, Najlepsza Reżyseria). Autorka performansu OPOSITORIUM. ŚCIEŻKI/SKRZYŻOWANIA będącego efektem badania stref tolerancji dialogu międzywyznaniowego we współczesnym społeczeństwie (Charków, 2016). Współtwórczyni spektakli (jako współreżyserka i aktorka) TLEN Iwana Wyrypajewa, SAMOTNY ZACHÓD Martina Mcdonagha, TITIJ NIENAGANNY Maksima Kuroczkina w Teatrze Kotielok w Charkowie. W 2016 razem z reżyserem Artemem Wusikiem założyła niezależny autorski Bardzo Znany Teatr, gdzie zrealizowali wspólnie sztuki MŁOTEK W GĘBIE Daniła Charmsa i RODZINNE własnego autorstwa. Współautorka performansów: OPEN EYES, LUDZIE. 46, OBECNOŚĆ, 365, WAŻNE ON/OFF, TERMIN PRZYDATNOŚCI DO 28.04.2017, DO POŁOWY PUSTE/DO POŁOWY PEŁNE, PERFORMANS № Ja zrealizowanych w założonej i prowadzonej przez nią Szkole Sztuki Aktorskiej Tiesto w Charkowie. W 2016 r. pracowała jako konsultantka spektaklu LABIRYNTY: BÓG-HONOR-EMIGRACJA Mikity Valadzko (reż. Zmicer Chartkou) w Teatrze im. L. Solskiego w Tarnowie. Od 2017 do 2019 dyrektorka artystyczna Lwowskiego Akademickiego Teatru Dramatycznego im. Lesi Ukrainki. w którym wyreżyserowała OPOWIEŚĆ WIGILIJNĄ Karola Dickensa oraz postdokumentalny spektakl HORYZONT 200, gdzie oprócz reżyserii była współautorką tekstu i scenografii. Reżyserka oraz współautorką tekstu spektaklu RODZINA PATOLOGA LUDMIŁY Teatr Złota Brama (Kijów, 2020).

O FESTIWALU

Festiwal Prapremier jest jedną z najważniejszych i najbardziej prestiżowych imprez teatralnych w kraju. Na festiwalu prezentowane są spektakle, których prapremiery odbyły się w minionym sezonie teatralnym.

O SPEKTAKLU

Gdy próbuję wymówić tytuł tego spektaklu, wychodzi mi na końcu coś między „i” a „y”. Wiem, że to dwa różne słowa, ale na szczęście znaczą z grubsza to samo; co innego „przeszłość” i „przyszłość”, których nie umiem odróżnić, a to jednak poważniejszy problem – tak zaczyna się ta historia. Bohaterka urodzona w Donbasie na wschodniej Ukrainie opowiada o swoim kraju z innej perspektywy niż ta, z jaką patrzy się na Ukrainę w Polsce, czyli głównie przez pryzmat tego, co dzieje się we Lwowie i Kijowie. Mówi o tym, jak wygląda Polska z perspektywy Ukrainy, ale przede wszystkim opowiada o samej Ukrainie, kraju niezwykle zróżnicowanym, przeoranym dodatkowo przez trwający od 2014 roku wewnętrzny i zewnętrzny konflikt.

WIĘZI oparte są na dziennikach i relacjach Oleny Apczel, ukraińskiej reżyserki i performerki, która była świadkiem dramatycznych wydarzeń w Kijowie, Charkowie i innych miastach Ukrainy, które zapoczątkowały „rewolucję godności”, a w jej następstwie hybrydową wojnę. Była na froncie jako wolontariuszka, organizowała pomoc rodzinom poległych, ale przede wszystkim była świadkiem, jak wyostrzone przez Majdan podziały infekują kraj i ludzi, przechodząc w poprzek miast, grup przyjaciół, a nawet rodzin - w tym jej własnej.

- Przez pogmatwanie relacji w mojej rodzinie chciałam ukazać skomplikowaną sytuację społeczno-polityczną w kraju, gdzie jakikolwiek wybór w warunkach wojny prowadzi do wyrzeczenia się czegoś. Z jednej strony nacjonalizm i patriotyzm są niezbędne, by konsolidować naród, z drugiej oznaczają dla wielu podążanie w stronę państwa, w którym wszyscy mówią tak samo, wierzą tak samo i myślą tak samo. A to nie jest możliwe w kraju tak wieloreligijnym, wielojęzycznym i wielonarodowym jak Ukraina – mówi reżyserka.

WIĘZI to spektakl o życiu „pomiędzy”: pomiędzy Ukrainą i Polską, pomiędzy Ukrainą wschodnią i zachodnią, pomiędzy narzucanymi przez różne środowiska narracjami. Ale przede wszystkim to rzecz o wyborze między potrzebą i chęcią służenia ojczyźnie a miłością do rodziny i rodzinnej ziemi. I o okolicznościach, które sprawiają, że obie te miłości mogą się wykluczać.

Choć temat jest trudny, cała historia opowiedziana została bez krzty patosu, w dodatku przełamana humorem, co nadaje jej wielowymiarowości i lekkości.”

Katarzyna Fryc, Gazeta Wyborcza

Tekst (na podstawie dzienników i relacji Oleny Apczel): Jarosław Murawski, Michał Buszewicz
WIĘZI
Reżyseria: Olena Apczel
Dramaturgia: Jarosław Murawski
Scenografia, kostiumy: Natalia Mleczak
Światło, video,: Szymon Kluz
Projekt plakatu: Mirosław Adamczyk

W spektaklu występują: Małgorzata Brajner - Matka oraz Urzędniczka / Obca kobieta / Sprzedawczyni, Agata Bykowska - Babcia oraz Ukraińska sąsiadka / Starsza obca kobieta, Katarzyna Dałek - Olena, Jacek Labijak - Brat oraz Chłopak / Pogranicznik / Żołnierz / Obcy mężczyzna, Krzysztof Matuszewski - Ojciec oraz Oficer / Polski sąsiad.

Asystent reżysera: Katarzyna Dałek
Inspicjent, sufler: Katarzyna Wołodźko

Prapremiera: 6 stycznia 2019 roku na nowej scenie Stara Apteka

Czas: 1 godzina 50 minut (bez przerwy)